Ёстой л isn’t it ironic гэдэг нь болсон байх шив дээ. Учиргүй ажил төрлөө төлөвлөж, өдөр бүр Remember the milk болдог баатар болох чин хүсэл эрмэлзлээ тунхаглаж, амьдралаа шинээр эхлэх нь холгүй юм болж, сүр бадруулсан биш сүүлийн гурван сарын туршид юун сүү, юун Бодрол… Санаа зовчихлоо байна.

Гэснээс….. НИСВАНИС мандтугай, ура!

Нисванис жил бүрийн 4-р сарын 9-нд тоглолт хийдэг ч, мань мэт нь жил бүр очно гэж боддог ч, явж явж арван гурван жилийн дараа тэдний тоглолтыг нэг юм үздэг юм байж…  Гэхдээ үзэх гэдэг үг “Нис нис фест”-ын хувьд арай зөөлдөх байхаа, шоконд орох гэвэл таарна. Хамт явсан хүмүүсийн хэлснээр, “УБ-т ийм далий нөхдүүд бас байна аа?!”, “Би амьдралдаа анхны удаа ийм олон урт үстэй эрчүүдийг нэгэн зэрэг харлаа”, “Гарууд бүжиглээд байна уу зодолдоод байна уу?”, г.м. Ямар ч байсан нэг зүйл тодорхой. Нисванис Монголын цорын ганц жинхэнэ фэнүүдтэй хамтлага юм байна. Янзан бүрийн болсон болоогүй гарууд “бид фэнүүддээ хайртай” гэж ирээд л зурагтаар ярихад нь гайхаад байдаг байсан юм, гэхдээ Амгаа эд нар бол үнэхээр тэгж ярих эрхтэй хүмүүс болж таарлаа. Respect.

Сүүлийн үед Монголд амьд хөгжмийн хамтлагууд асар олширч, мань мэт нь хооронд нь ялгаж салгаж чадахаа байсан биш өнөөдрийн тоглолт дээр нэгэн зэрэг нэлээн олон хамтлагыг сонсчихдог юм байна. Булсара, The Lemons, Аясын салхи, Fire, L-Guards, Моханик, Joker’s wild, Зүгээр л, Сүндэрья, Greenwood, өөр хэн хэн ч гэлээ (ямар ч байсан 13 хамтлага байсан гэсэн) – бүгд Нисванисын дуунуудаас дуулцгав. Гарууд балай авсаан, мань мэт шиг рок тоглолт үзэж сураагүй хүмүүс soundcheck хийж байхад нь хүртэл баясаж ирээд л, жинхэнэ соёлын шоконд оров. Хамгийн таалагдсан хамтлага гэвэл “Зүгээр л” байлаа, ядаж байхад дуучин залуу нь их “зүгээр”. Sunsilk шампуний рекламанд тоглодог мисс хүүхнүүдээс илүү гоё урт шулуун үстэй, жинхэнэ рок хамтлагын стереотип дүр төрхийг яруу тодоор бүрдүүлсэн хэдэн туранхай залуучууд гарч ирснээ учиргүй hardcore юм тоглоод эхэлтэл гайхсан гэж. Өнөөх дуучин залуу нь зүв зүгээр зогсож байснаа гэнэт металл маягын хоолойгоор дуулж энэ тэр… куул гарууд байна лээ, хувиараа шүтсэн, 13 жилийн дараа төрсөн өдрийн тоглолтод нь очих юм шүү. Гэснээс, хамтлагын нэр бас их чухал юм аа, Fire гэх мэт түгээмэл нэртэй гаруудыг цээжлэхгүй байгаа юм, харин Моханик энэ тэр гэхээр нь учиргүй анзаарч ирээд л, тэгэхээр аль болох өвөрмөц хэрнээ хялбар нэртэй байх ёстой юм уу даа.  Гэхдээ зарим нэг гарууд шиг асар содон нэртэй ч, хүн аймаар тоглодог бол бас хэцүү…

Хамтлагууд ч яахав, тайзан дээгүүр баахан үсчиж, орилж байгаад яваад орчихож байгаа юм. Гэтэл үзэгчид нь яаваа? UB Palace-ын Royal танхим гэдэг нь эгнээ суудлуудтай, бас босоо талбайтай болохоор иймэрхүү тоглолтуудад хамгийн тохиромжтой нь болтой. Маниус ч яахав, наян рок гаруудын дунд гариг андуурсан царайлсандаа бантаад шууд арын эгнээнд нь суучихаж байгаа юм. Гарууд тэнд балай авч байна аа, бүжиглэж бариад л… Нисванисыг гарч ирэх гэсээр байтал зарим нэгэн нөхдүүд аль хэдийн тайччихсан энэ тэр, юу болов оо. Ядаж байхад зааланд нь “пиав” зараад байгаа юм \гэснээс, Тайгер иймэрхүү зүйл их спонсорлох юм аа, гарууд ч Тайгерыг сайн рекламдах шиг болсон\… Пиав ч яахав, байж болох юм, гэтэл хажууд сууж байсан гарууд юу юугүй тамхи татаад эхлэх юм. Анхны удаа тамхи татаж концерт үзэхийг харав, сонин л юм билээ. Гэснээс, Нисванисын фенүүд гэж ёстой төрөл бүрийн хүмүүс байна аа. Мэдээж өнөөх stereotypical савхин хүрэмтэй, урт үстэй рок залуус байж таарна, дээрээс нь хөөрхөн гүзээтэй гуч дөч гарсан ах нар, жоохон охидууд, мөн мань мэт шиг гариг андуурсан гарууд…

8 өнгөрч байхад эхэлсэн тоглолт 11 гэхэд ид халж, тэр үед Нисванис гарч ирэв. Хэзээ нэгэн цагт бид нисэж магадгүй ээ… Даанч төд удалгүй мань мэтийн виз дуусаж, гэрийн зүг сажлав. 13 жил хүлээснийх яах аргагүй кайфтай байсан.

Бид ганц нэг зураг авахыг оролдсон нь нэг иймэрхүү. Гэхдээ заалаар нэг асар том том дурантай мэргэжлийн аппараттай нөхдүүд суучихсан зураг дараад байсан болохоор хэд хоногоос Flickr-ээр нэг Нисванисын зураг байх байлгүй, 😛

Гарууд балай авч буй нь (video)

P.S.: Галсансүх 90-ээд оны Монголын дуу хөгжмийн ертөнцийн талаар: “Нисванисын анхны тоглолтыг зохион байгуулаад, мөнгийг нь төлж чадахгүй тайзны ард зодуулаад, бла бла… тухайн үед Ариунаа бол зүгээр л нэг муу солир пидда байсан” — Паласын коридорт нэг иймэрхүү яриа өрнөв.

Он гармагц post-holiday depression-д орж, дээрээс нь ханиад хүрч, нэг хэсэг хэцүүдсэн биш өнөөдрөөс л овоо учир мэдэхтэйгээ болж байна. Ямар ч байсан шинэ жилээр учиргүй нийслэл салат хийж, шампанск буудуулж, мандарин идэж, хуучин оноо ёс төртэйгээр үдсэн…

Бага байхад шинэ жилээр Орос, Монголын ТВ-ууд “Ирония судьбы, Или с лёгким паром!” киног заавал гаргадаг байж билээ. Сая ч гэсэн ялгаагүй, ууранд орох дуртай бүтэлгүй нөхрийн түүх хоёр гурван сувгаар нэгэн зэрэг гарч, мань мэтийн хобби хөдөлж, гарах тоолонд нь үзлээ. Коммунизмын үед бүгд нэгэн хэвэнд цутгасан байранд, нэгэн хэвэнд цутгасан тавилгатай, нэгэн хэвийн амьдралаар аж төрдөг байсныг үүн шиг сайн ёжилсон кино үгүй байх, яаж цензураар оруулсан юм гэмээр… Өнгөрсөн жил “Ночной дозор”, “Wanted”-ын найруулагч нөхөр “Ирония судьбы”-гийн үргэлжлэлийг “Ирония судьбы: Продолжение” гэх маш “оригинал” нэртэйгээр хийсэн сураг сонсдов, даанч тэрийг нь зурагтаар гаргасангүй. Гэхдээ бодоод байх нь ээ, мань мэтийн хувьд “Ирония судьбы”-гаас илүүтэй “Home alone” хамгийн “шинэ жил”-сэг кино байж магадгүй юм, 80-аад онд төрсөн юм гэсэн дээ. Харин “орчин үеийн” хүүхдүүд ямар киног шинэ жилтэй associate хийдэг юм, бүү мэд…

“Ирония судьбы”-гаас улбаалаад, хэдэн найзуудтайгаа хамгийн паянтай шинэ жилийнхээ талаар ярилцаж, баахан инээлдэв. Ихэвчлэн кадр тасарсан, тасарч унасан эсвэл такси, метронд он гаргасан гэх мэт түүхүүд зонхилох шиг болсон. Миний хувьд энэ жилийн шинэ жил яах аргагүй маш олон талаараа хамгийн special байсан, мөн хоёр жилийн өмнө гэртээ ганцаараа шинэ оноо угтсан тэр шинэ жил \тухайн үед яг 12 цаг болоход яаж зүгээр байхав гэсэн дээ ганц шампанск задлаад, цонхоороо салют үзэж билээ… өмнөх орой нь гэртээ парти хийчихсэн биш 31-ний өдөр ганцаараа гэрээ цэвэрлэх гэж өдөржин байлдаж, 12 цаг гэхэд тос сорогчоо тэврээд зогсож байсан байх\… Ер нь нэг бодлын аливаа баяраар ганцаараа байх гоё ч юм шиг, бясалгаж энэ тэр…

Понимаете, каждый год 31 декабря мы с друзьями ходим в баню. Это у нас такая традиция…

Оройтоогүй байгаа дээрээ яаралтай шинэ жилийн ямар нэг уламжлалтай болох хэрэгтэй байна, ямар саунад суултай биш… Санаа оноо юу байна?

Шопен сонсож гэгээрэв… нэг хэсэгтээ л 19-р зуунд очсон мэт боллоо. Дуурийн театрт нэгэн Польш төгөлдөр хуурч Шопены зохиолоос тоглосон юм. Сонгодог хөгжмийг нэвт шувт мэдэрчихсэн чухал царайтай хүмүүсийн дунд орчихсон биш эхэндээ биеэ бариад, нэг л явж өгөхгүй байв. Сүүлдээ орчноосоо тасарч, өнөөх чухал царайтай хүмүүсийн нэг болсон… Хөгжим нь дэндүү overwhelming, миний сонсголгүй чих, жижигхэн тархинд багтахгүй байгаа мэт санагдав. Ягдэлбэрэх гэж байтал тоглолт нь ашгүй нэг юм дууссан. Гэхдээ гоё байсан. Гарахдаа сандраад программыг нь авч гарахаа мартчихсан…

Өнөө шөнө яагүй л бол эрвээхэй зүүдлэнэ дээ…

Тасархай постер…

Өчигдөр учиргүй гэгээрч, төгөлдөр хуурын концерт үзлээ. Төгөлдөр хуурч Оюунгэрэл, Цолмон багш, Дуурь бүжгийн эрдмийн театрын гоцлол дуучин Мөнгөнцэцэг нар Сергей Рахманиновын бүтээлүүдээс тоглож, над мэтийн бүдүүлэг нөхдийн сонорыг мялаав. 

Жилдээ ганц хоёрхон удаа л сонгодог хөгжим сонсдог, цаашилбал сонгодог гэхээр сайндаа л Битлзыг төсөөлдөг мань мэтийн хүмүүсийн хувьд Рахманинов дэндүү хүнд, дэндүү нүсэр санагдав. Сонгодог хөгжмийг жинхэнэ утгаар нь мэдрэхийн тулд ихээхэн бэлтгэгдсэн байх шаардлагатай байдаг юм болов уу… ухаандаа, мань мэт нь хоёр цагийн туршид Рахманинов сонсох нь 3-р ангийн хүүхэд юу юугүй Достоевскийн зохиолыг уншиж, өөрийгөө зовоохтой агаар нэг мэт. Наад зах нь төвлөрч өгөхгүй зовлоо… концерт гэхээр юу юугүй наян хүмүүс гарч бүжиглэх, эсвэл тайз дүүрэн үйл явдал өрнөхөд дассан МТВ-ийн эрин үеийн бидний хувьд бүхэл бүтэн хоёр цаг дан ганц сонсголоо ашиглаж,  түүнээсээ таашаал авах нь даанч сураагүй зүйл байв. Яахав, урьд нь сонгодог хөгжмийн концерт үзэж байсан л даа, гэхдээ л ойрын нэг хоёр жилийн туршид сонгодог хөгжмийн концерт байтугай олигтой жүжиг үзээгүй болохоор хэцүүхэн л байлаа. Хаа нэгэн газар ямар нэгэн юм дугарвал юу юугүй эргэж хараад л, хажууд сууж байгаа хүмүүс шивнэлдвэл шууд анхаарал сарниад л… Fidget хийхгүйгээр зүгээр суух гэж үзэж тарсаар байтал юун тэр концерт сонирхох… Ядаж байхад үзэгчдийн ихэнхи нь надтай адилхан зовлонтой хүмүүс байв уу, бүгд хөдлөөд л, утсаа оролдоод л, цүнхээ ухаад л…

Дээхэн үед учиргүй хөгжмийн боловсролоо дээшлүүлэх зорилгоор баахан сонгодог хөгжмийн диск цуглуулаад, тэнэг урт жагсаалт гаргаад сонсож эхэлсэн боловч Бетховен хүрээд л унтарсан даа. Рахманиновын төгөлдөр хуурын 3-р концертыг мэдрэх нь битгий хэл ганц хоёр нотыг нь ч танихгүй байгаа юм чинь. Үе үе аялгуунд нь ороод, яг epiphany-дах гэж байтал хажууд суугаа нөхөрт мессеж ирээд л бүх зүйлийг үгүй хийчих жишээтэй.

Ер нь би хөгжмийн боловсрол муутай нөхөр өө. Эсвэл шал сонсголгүй байх. Дуу сонсохдоо ихэвчлэн үгэнд нь болж сонсдог байсан болоод ч тэр үү, “үггүй” хөгжим нэг л явж өгдөггүй юм. Ямар сайндаа сүүлийн үеийн транс, хаус гэх мэтийн чиглэлүүдийг нэг их сайн ойлгохгүй байхав. Тэгэхээр яаж ч Рахманиновын концертыг таашах юм билээ. Аргаа бараад жаал google-длээ. How to enjoy a classical concert гэх мэтийн линк зөндөө байгааг бодоход мань мэт шиг хүмүүс олон байдаг бололтой. Acquired taste гэдэг шиг аль болох их сонсож байж л сонгодог хөгжмийг мэдэрч сурдаг байх даа. Хөгжим сонсох хүртэл хэцүү байдаг гэж бодохоор амьдралд амар зүйл алга аа. Яаж хүн болж, ялаа ална даа.

Концертын хувьд, Оюунааг үнэхээр үнэллээ \сонгодог хөгжим ойлгодоггүй гэж ярьж ярьчихаад учиргүй хөгжимчдөд нь үнэлэлт өгөөд байх нь хаашаа ч юм… гэхдээ л\. Алдаа мадагыг нь ямар мэдэх биш, ямар ч байсан надад сэтгэгдэл төрүүлсэн. Ирэх жилийн концертыг нь үзэхдээ өөрийгөө сайн бэлтгээд, жинхэнэ утгаар нь мэдэрч үздэг юм шүү.

“Хадаг” киног Тэнгист үзэж байх зуур үзэгчид ярьж байна:

– Дөнгөж эхэлж байгаа юм биз дээ?

– Хурга гээд байсан хонь л байна шт

– Ганц хонины төлөө үхэх шахдаг гэнээ

– Өө гоё ш**сан

– Хөөе, энэ чинь Багануур уу?

– Ашигт малтмалын тухай кино юм биз дээ

– Ээж нь үхчихсэн үү?

– Би кино үзэж байна аа, чамаас мессеж аваагүй, бла бла бла

– Вакуум цонх ш**сан

– Mild seven татдаг, лайтай

– Хаанаас энэ малгайнуудыг олоо вэ?

– Дажгүй хүүхэн байна шт, хэлээгүй юу

– Өө гоё ш**сан

– Дамчаа гуай ч өөр шүү

– Гоё ш**даг кино байна гэж бодсон чинь нэг л биш болоод явчихлаа шүү

– Аймшгийн юм гарах юм уу үгүй юу?

– Хаха, HOTEL гэнээ

гэх мэтчилэн… Гэснээс, удганы дүрд тоглосон Д.Цэрэндарьзав гуай балай авчээ.

Кино хийх юмсан (мөрөөдөв)… Монголын байгаль дэндүү photogenic юм аа.

Удаанбаатарын Улаанбаатарын утааны талаар BBC news: энд дар. Хурдан хавар болоосой, 😛

Хальт далийхад, дээр энд “Бөртэ Чоно: Чингис хаан” киноны талаар нэг их яриагүй юу… уг кино энэ сарын 3-нд албан ёсны нээлтээ Монгол, Японд хийсэн гэнээ. Тэнгис кинотеатрт 4-р сарын 1 хүртэл өдөр бүр 10:30, 13:00, 15:30, 18:05, 20:40, 23:15 цагуудад гарна гэж байна.

Нэг иймэрхүү… кино гэснээс, “The departed” юу юугүй наян Оскар авч, “Taxi Driver”, “Raging bull”, “Goodfellas” энэ тэрээр Оскарын бараа хараагүй Martin Scorsese явж явж нэг юм шилдэг найруулагч, шилдэг киноны эзэн болох шив. Шинэ кино нь надад нэг их таалагдаагүй, гэхдээ зохиол нь “Internal affairs” “Infernal affairs” хэмээх Хонгконгын киноноос сэдэвлэсэн гэхээр нь хоббитож Хонгконг version-г нь олж үзэв. “The departed” асар start-studded cast-тай байсан бол – Leonardo DiCaprio, Matt Damon, Jack Nicholson, Mark Wahlberg, etc., Хонгконг кинонд нь Andy Lau, Tony Leung гэж ирээд л легендууд тоглодог наасан. “The departed”-ыг үзэхэд илүү хялбар, илүү smooth харагдаж байсан боловч (магадгүй мань мэт нь Холливудын кинонд хэт дассан байх), “Internal affairs” “Infernal affairs”-ын зохиол илүү ухаантай, гүнзгий хийгдсэн мэт санагдсан – дүрүүд нь хар цагаан биш, хэт ойлгомжтой шийдлээс татгалзсан гэх мэт. Ялангуяа төгсгөл нь – “The departed”-ын дэндүү клише төгсгөлийн хажууд “Internal Affairs” “Infernal affairs” хамаагүй ухаантай, амьдралтай төгсдөг наасан. Холливуд аа гэж. Scorsese очиж очиж “The departed”-аар Оскар аваад байхдаа яахав дээ… Гэснээс, Tony Leung ГОЁ.

Ойрдоо anti-social царайлж, оройдоо гэртээ кино үзэж л баясч байх шив дээ… хурдан дулаарасай, спячка-наасаа гарах юмсан гэсэн.

Өнөөдрийн линк: www.agshin.mn буюу нэгэн найзын маань фото блог.

Quote of the day (Ezekiel, 25:17):

The path of the righteous man is beset on all sides by the iniquities of the selfish and the tyranny of evil men. Blessed is he, who in the name of charity and good will, shepherds the weak through the valley of darkness, for he is truly his brother’s keeper and the finder of lost children. And I will strike down upon thee with great vengeance and furious anger those who would attempt to poison and destroy my brothers. And you will know my name is the Lord when I lay my vengeance upon thee.

Энэ жилийн Берлины кино фестивалийн талаар хальт уншаад сууж байтал “Tuya’s wedding” гэсэн нэртэй кино гараад ирэхээр нь гайхсан гэж… Дахиад нэг Монгол кино энд тэнд балай аваад байх юм даа гэж бодох шахаж байтал Өвөр Монголын нэгэн гэр бүлийн талаар өгүүлдэг Хятад кино байж таарав. Зохиол нь хөөрхөн санагдлаа, завшаан гарвал олж үздэг юм шүү.

Найруулагч нь “I wanted to put a little part of the Mongolian life under wraps for the future” гэж хэлснийг уншаад Монголын хөдөөгийн амьдрал, нүүдэлчин ахуй зэргийг “Ингэн тэмээний нулимс” нэлээд сурталчилсан дээр Хятадууд дулдуйдаж янзан бүр болчих гээд байна уу даа гэсэн бодол төрөв (асар санаатай наасан). Ямар ч байсан, “Wang leaves any lyricism up to the camera as it captures the snow-swept landscape and the characters’ bright ethnic dress, and the script never becomes sentimental” гэнээ.

Линк: http://www.china.org.cn/english/features/film/199744.htm