Саяхан Google-ийн 10 жилийн ой болсон санагдана… Google 10 нас хүрчихсэн гэж бодохоор мань мэт нь яах аргагүй хөгширч байна даа. Гэхдээ манай үеийнхэн асар азтай хүмүүс шүү, хорин хэд наслахдаа юу эс үзэв ээ: пионер болсон, субботникт хамрагдсан, Хонгилдон, картны бараанд оочерлосон, хувьсгал үзсэн, г.м. Мөн бид pre-Google амьдрал ямар байсныг мэднэ, манай хүүхдүүд лав Google-гүйгээр амьдралаа төсөөлөхгүй биз…

Хэд хоногийн өмнөөс Google LIFE сэтгүүлийн гэрэл зургийн архив-ын бүтээлүүдийг нэтэд байршуулж эхэлжээ. Уг төсөл бүрэн хэрэгжиж дуусахад тус сэтгүүлийн архивт хадгалагдаж байсан 10 сая орчим гэрэл зургийг Google Image Search-ын тусламжтайгаар үзэх боломжтой болох юм байна. Google Books, Google Scholar гэх мэтийн үргэлжлэл юм уу даа, Google blog дээр бичсэнчлэн:

This effort to bring offline images online was inspired by our mission to organize all the world’s information and make it universally accessible and useful. This collection of newly-digitized images includes photos and etchings produced and owned by LIFE dating all the way back to the 1750s.

Амбицтай гарууд шүү. Архиваас нь “Mongolia” гэж хайж үзтэл 154 зураг олдож байна. Ганц нэг сонирхолтой зураг харагдах шиг болсон. Мөн Цэдэнбал гуайн нилээн хэдэн хөрөг зургийг харж баясав:

LIFE-ын архивт байгаа Монголтой холбоотой гэрэл зургуудын дийлэнхи нь Howard Sochurek, Lisa Larsen гэдэг хоёр нөхрийн 50, 60-аад оны бүтээлүүд байна билээ. Lisa Larsen нь 1958 онд Монголд авсан гэрэл зургуудаараа “Magazine Photographer of the Year” болж байсан гэнэ.

Хааяа нэг учиргүй procrastinate хиймээр санагдвал LIFE-ын архивыг сонирхсон шиг ээ сууж байхад зугаатай л байх бололтой…

Сүүлийн үед BBC News-ийг асаах тоолонд л Incredible India гэсэн реклам гарч байх юм. Нэг хэсэг Malaysia, Truly Asia хэмээх Малайзийн tourism campaign од болсныг санаж байна, Энэтхэгүүд яаж дутахав дээ… Ер нь Азиуд янзан бүрийн урианд их дуртай юм шиг байгаа юм: Malaysia, Truly Asia, Incredible India-аас гадна Amazing Thailand, Uniquely Singapore, Vietnam – The hidden charm, WOW Philippines, Indonesia – Ultimate in Diversity, Mystical Myanmar гэх маягаар бүгд л ямар нэг catchy slogan бодож олохыг хичээсэн мэт. Вьетнамууд шилдэг уриа шалгаруулахын тулд уралдаан хүртэл зарласан байгаа юм. Харин Филиппинууд WOW гэж байхын оронд иймэрхүү уралдаан зарласан бол өлзийтэй байж дээ гэж бодогдов, гэхдээ яахав, манайхыг бодвол ядаж рекламтай.

Нөхдүүд уриандаа зориулж дуу энэ тэр хүртэл зохиож ирээд л, хэдэн төрлийн реклам гаргаад, сүйд болдог шинжтэй. Манайхан уул нь иймэрхүү юмандаа сайн даа, жишээ нь, дууныхаа аяыг Балхжавт даатгаад, түүнийг нь Сарантуяа, Ариунаа тэргүүтэй “бүх одууд” хамтарч дуулаад, продюсерээр нь С.Баяр ажиллах юм бол балай авах нь ойлгомжтой, :P. Нэг хэсэг Discover Mongolia гэсэн уриа яваад байсан шиг санагдаж байна, гэхдээ тэгсгээд алга болчих шиг болсон. Надад лав MIGHTY MONGOLIA гэвэл зүгээр юм шиг санагдаад байгаа юм, түүх энэ тэрээ бодсон ч гэсэн… Дууг нь BX-ээр дуулуулах хэрэгтэй, :D.

Манайхан аялал жуулчлал бол Монголын хамгийн ирээдүйтэй салбар гэж ирээд л, сүр дуулиантай юм ярьдаг ч, Монголыг tourism destination гэсэн утгаар нь сурталчлах тал дээр дорвитой ажил огт хийгдэхгүй байгаа нь харамсалтай. Юу юугүй таван минут тутам CNN-ээр реклам явуулаад л, Time-ын дугаар бүрт 10 нүүр аваад байх нь хаашаа юм, ядаж нэг тасархай вебсайт хийж болно доо…

Гэснээс, Монголыг тодорхойлох өөр ямар уриа байж болох вэ? Mongolia the Magnificent, Mongolia, mon dieu!, Mongolia, More!… г.м. Гоё санаа байна уу, тэгвэл мини-кампанит ажил өрнүүлье л дээ… Хэдэн видео эвлүүлж YouTube дээр upload хийгээд, Flickr дээр account нээж баахан зураг тавиад… Ийм төрлийн анхны сайн дурын campaign болж, хүмүүс асар сонирхох ч юм билүү…

PS: Слоган гэснээс, сая Economist.com дээр Business Friendly Bahrain гэсэн реклам явж байна. Хөрөнгө оруулагчдад зориулсан хувилбар: Moneymaking Mongolia, Make money in Mongolia, 😛

Who ate the ice cream?

Нэгэн сайхан нартай өдөр блогтоо салхи оруулна даа гэж бодсоор явтал нэг л мэдэхэд хэдэн сар өнгөрчихсөн байх юм. Энэ хугацаанд сайн муу юу эс тохиолдов. Ямар ч байсан Олимпийн алт тасархай байсан, хэлэх үг алга…

Цаг үеийн асуудал гэвэл өнөөдөр С.Баяр дахин Ерөнхий сайдаар томилогдож байх шиг байна. Янзан бүрийн улс төрийн нигууртай асуудал нь ч яахав, бичдэг хүмүүс нь бичнэ биз. Мань мэтийн shallow хүмүүсийн хувьд, Ерөнхий сайдын зангианы сонголт сонирхол татав…

Баяр энэ ногоон зангиандаа асар хайртай юм шиг байгаа юм. Улс даяр Олимпийн анхны алтан медалиа тэмдэглэж, Сүхбаатарын талбай дээр балай авдаг шөнө тэр мөн дээрх ногоон зангиагаараа гангарсан харагдсан. Ямар ч байсан нэг ногоон зангиатай, \халамцуу\ нөхөр “Би бол Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Баяр, ура!\ гээд орилоод байсан санагдана.

Гэтэл өнөө өглөө ажилдаа гарахдаа тэр дахиад л өнөөх ногоон зангиагаа сонгожээ. Ямар нэгэн чухал үйл явдал болохоор л ногооноо болчихсон явдгийг нь бодоход энэ нь түүний галзуу ганц lucky зангиа нь юм байх.

Ямар ч байсан ингээд нэг урт шар дээлтэй этгээдийг галзуу ганц ногоон зангиатай нөхрөөр сольдог юм байжээ гэж… Имааж аа гэж.

Хорооллын нэг дэлгүүр 9,000 төгрөгөөр торгон зангиа зарж байгаа талаар “Бизнес мэдээ”-гээр ярьж байна лээ. Өнгийн өргөн сонголт байгаа “гэсэн шүү”. Ерөнхий сайдад хэлэх юмсан…

Хамгийн сүүлд сар хагасын өмнө блогоо шинэчлэжээ \ядаж байхад тэр нь загвар энэ тэртэй холбоотой  хаа хамаагүй бичлэг наасан\…  Нэг л мэдэхэд асар их хугацаа өнгөрчих юм аа, дамнит.  Надад болон Бодролд санаа тавьсан хүмүүст баярлалаа,  мөн удаан хугацаагаар алга болсонд сорри гайз. Сүүлийн үед оффлайн амьдрал давамгайлаад, blog гэхээсээ илүү block царайлаад сууж байна даа гэсэн, 😛 Гэхдээ everything is well, ядаж байхад хавар болоод ч гэх шиг… Мань мэт шиг moody нөхдүүд сав л хийвэл янзан бүр болчихдог нь хэцүү юм даа.

Бодрол.ком-ын талаар хүмүүс асуусан байна. Уул нь энэ хаяг дээр literary journal маягийн сайт байршуулах санаатай л яваад байгаа юм. Утга зохиолын онлайн сэтгүүл хийх “мэргээн санаа” төрөөд бараг жил болох нь… Энэ ажил маань ажил хэрэг болох арай л болоогүй байна. Энэ хугацаанд хоёрын хооронд хуучин хуудсаа дахин байршуулах утгагүй санагдаад байгаа юм, тэгэхээр сэтгүүл бэлэн болтол энэ чигээр нь байлгаж таарах гээд байдаг. Гэхдээ ямар ч байсан Бодрол е-сэтгүүлийн анхны дугаар энэ зундаа багтаад гарчих байх аа \өөртөө асар тодорхой бус deadline өгсөн гэсэн\.  Үүний талаар тусад нь бичнэ ээ.

Блогын хувьд, энэ зун асар идэвхитэй блогдож, юу юугүй  рекорд тогтоох таван жилийн төлөвлөгөө боловсруулчихсан байгаа, 😛 . 

Бусад сонин хачин гэх юм бол: Майн баяртай уралдаж Бээжинд ганц хоёр ажил амжуулах гэж очсон биш “Тансаг лам баруун этгээдэд зорьчсон”-ы дайтай л адал явдалтав. Бээжин гэж очих тоолонд л өнгө зүс нэмээд байдаг сонин газар шүү. Яг энэ үед тэнд амьдарвал сонирхолтой байх аа \ингээд биччихээр Монголоо алдсан “хужаагийн” тагнуул энэ тэр болчихдог юм болов уу… айх юм байна шт гэсэн\.  Амьдрахад тааламжтай гэснээс, миний хувьд “top 5 dream cities to live” дараах байдлаар жагсана байх: 

1. Улаанбаатар \Энхтайвны өргөн чөлөө мандтугай\
2. Лондон \Топ шопд зориулж Кэйт Мосс өөрийн коллекцийг гаргасан гэнээ\
3. Нью Йорк \Strands books-ыг санаж байна гэж жигтэйхэн\
4. Бээжин \уур амьсгалын хувьд Нью Йоркоос ялгагдаад байх юмгүй хэрнээ Хятад хэл сурах боломжтой\
5. Аддис-Абаба \нэр нь куул санагдаад байдаг юм аа… ядаж байхад Етиопын мөнгөн тэмдэгтийг бррр гэдэг гэж байна лээ. “Бррр байхгүй ээ, яах гээд байгаан” г.м.\

Бээжин дэх орон сууцны үнэ өртөг сүүлийн хоёр-гурван жилийн дотор хэд дахин өсөж, housing boom болж байгаа юм байх. Байршил сайтай, хотын төвийн лаг лаг шинэ цогцолборуудын нэг м.кв-ын үнэ 20000-30000 юань байдаг гэнэ. Энэ нь манайхаас 10 дахин үнэтэй гэсэн үг.  Хаа байсан Лондон мондонтой харьцуулахад бага байх л даа, гэхдээ л асар үнэтэй наасан.  Шинэ баячууд, экспатуудад зориулсан янзан бүрийн хоолны газар, бар сав ч яасан олон болсон юм, гарууд ид тансаглаж байгаа шинжтэй. Нэгэн танил Америк “дизайн нь тасархай, Бээжинд очвол заавал орж үзээрэй”  гэж ирээд л LG Twin towers хэмээх Scitech plaza-гийн хажууд баригдсан шинэ шилэн барилгын дөрвөн давхарт байрладаг LAN club нэртэй restaurant/lounge/bar-ыг санал болгохоор нь орж үзэв, шүтэв.  Өнөөх алдарт Philippe Starck зургийг нь гаргасан юм байх аа, extravagance гэж энэ л байх.

Дизайн гэснээс, нэг Монгол нөхөр хоолны газар байгуулахаар төлөвлөлөө гэхэд тогоочоо сонгохоосоо өмнө юу юугүй асар их мөнгө сандал ширээ, хана туургандаа зарцуулаад л, байшингаа гоёж эхэлдэг зантай байдаг даа. Тэгээд л нэг л их үнэтэй сандал дээр нэг л их үнэтэй хана ширтэнгээ амнаас уначих хоол сэрээдүүлэхийн тулд оршин тогтнох газар нэгээр нэмэгдэнэ. Ядаж байхад нөгөө хэдэн сандал ширээ нь байдаг л нэг сандал ширээ, юун дизайн мизайн, ядаж орж ирсэн хүмүүсийн хувьд нүдээ баясгаад гарах боломж байхгүй.  Гэхдээ нэг үеийг бодвол байдал хамаагүй дээрдсэн байх л даа, “дизайнерууд” олширч энэ тэр…

Дээрх “дизайнерууд”-ын нэгтэй саяхан хамтарч ажиллах завшаан тохиов. Дизайнер ч юу байхав, засал чимэглэлийн баг юм л даа. Яахав, зарим нэгэн хүнд гаруудыг бодвол илүү нямбай, арай ур чадвар өндөртэйн харагдаж байлаа.  Даанч “хамгийн үнэтэй нь хамгийн сайн” гэдэг тодорхойлолтыг бурхан мэт тахин шүтдэг, мөнгө хэмнэнэ гэсэн ямар ч ойлголт байхгүй, сав л хийвэл хамгийн үнэтэй сонголт руу дайрдаг хүмүүс болж таарав. Үнэтэй бараа материал нь илүү чанартай байдаг байж болно л доо, гэтэл дизайн гэдэг нь үнэтэй зүйлийг хямдхан зүйлтэй хослуулах,  хямд төсөр хэрнээ үзэмжтэй шийдэл бодож олох зорилготой байдаг баймаар юм гэж бодогдлоо… Хэн ч head to toe Chanel өмсөөд гүйгээд байхыг зөвлөдөггүйтэй л адил байлгүй ч гэж бодлоо.

Гэтэл өнөөх Philippe Starck-ын дизайн яав? Тэнд маш үнэтэй шийдлүүд ч байсан, хямд шийдлүүд ч бас байсан. Гол нь тэд бүгд нийлээд нэгэн уур амьсгал бүхий, цогц орчинг бүрдүүлж байв. Яаж юмыг тэгж хийж сурна аа? Манай барилгын салбар балай авч байгааг хэлэх үү, Монголд өнөөдөр архитектор, цаашлаад интерьер дизайнер гэх мэт мэргэжлүүд асар чухал болж байгаа \шит, мэргэжлээ буруу сонгочихож гэсэн\. Даанч чадвартай хүмүүс цөөхөн. Саяхан бас нэгэн танил маань нэгэн архитекторт барилгын зургын захиалга өгч л дээ. Тэгээд л хэд хэдэн удаа уулзаад, ийм ч барилга, тийм ч барилга гээд л баахан ярьсан юм байх. Нөгөө архитектор нь ч анхан шатны ганц хоёр зураг гаргаад л, тууштай хамтарч ажиллахаар болсон гэнэ. Гэтэл нөхөр өрөөний зохион байгуулалт энэ тэр дээр нь л ухантаад байна уу гэхээс биш фасадны зураг гаргаж өгөх шинжгүй яваад байхаар нь фасадаа яах вэ гэтэл “фасад гэх зэргийг явцын дунд шийдчихдэг юм аа” гэж авсан гэсэн. Ингэхээр чинь царай муутай барилга хотоор нэг дүүрэхээс өөр яах ч юм билээ.

Anyway, back to Beijing…. Урьд нь Бээжинд очихдоо дандаа учраа мэдэхгүй турист царайлж байгаад л явчихдаг байсан болохоор энэ удаад нэлээд нухацтай үзэх санаатай “Insider’s guide to Beijing” гэсэн нэртэй guidebook энэ тэр аваад, гудамжийг жинхэнэ метрлэх шиг болов. Хэдэн жилийн өмнө хальтхан үзэж байсан “ni hao”-ныхаа ид шидийг гаргах санаатай, хүний хэлсэн ганц өгүүлбэрийг ойлгохоороо асар их баярлаж, ойлгохгүй болохоороо “муусайн юмнууд Хятадаараа ярьж чаддаггүй юм байхдаа” ухааны юм бодож энэ тэр… зугаатай л явлаа. Ном гэснээс, Wangfujing дэх Foreign Languages Bookshop англи номны дажгүй сонголттой юм билээ, хэзээ ч унших юм бүү мэд, хэдэн ном авч ачаандаа нэмэрлэв.

Хятадууд аль хэдийн Олимп хүртэлх хугацааг countdown хийгээд эхлэчихсэн, бултаараа бэлдэцгээж, зурагтаар өдөр болгон “Олимп хүртэл тэдэн хоног үлдлээ, хөдөлмөрчдөө” гэсэн зарлал яваад л… Ямар ч байсан ноднин жилтэй харьцуулахад маш олон шинэ зам тавигдсан байх шиг санагдсан.  Гэхдээ л Бээжингийн traffic арай дэндүү болсон байна лээ – замд ихэнхи цагаа өнгөрөөчих болтой юм билээ. Хүмүүсийн амьжиргаа сайжирсаны илрэл байх л даа, гарууд солгой баруунгүй цоо шинэ Wolkswagen, Audi унаад л… үйлдвэрүүд нь Хятадад баригдсаныг ч хэлэх үү.  Ямар ч байсан Бээжингийн метроны сүлжээг өргөтгөж байгаа сураг байна лээ, тэгэхээр зам нь арай гайгүй болох байх гэж найдахаас… түүнээс биш энэ янзаараа хол явалтгүй наасан \энэ тал дээр УБ маань ч ялгаагүй л дээ\.

Арт сонирхдог хүмүүс байвал, Dashanzi 798 гэдэг газрын галерейнуудаар дэмий тэнэж болох юм байна лээ шүү, нисэх явах замд байдаг юм билээ. Хятадын орчин үеийн урлаг бий болсон газар юм байх. Хуучин үйлдвэр байсан хэсэг газрыг хашаад, үйлдвэрийн байрнуудад нь галерей, урлан хийчихсэн юм байна лээ. Байшингууд нь асар гоё өндөр таазтай наасан… тасархай харагдаж байгаа юм чинь. Энэ утгаараа манай 1-р цахилгаан станцийн барилгыг л тасархай музей болгох хэрэгтэй байгаа юм даа гэсэн… 

Ойрд блогдогүйг ч хэлэх үү, хаа хамаагүй баахан юм хамаад биччихлээ.  Дараачийн удаа хүртэл түр азная, ядаж байхад өнөөдөр Баасан гариг гэдгийг огцом санаж балрав…

ПиЭс: И-мэйл бичнэ гэж хэлчихээд ор сураггүй алга болсондоо нэр бүхий хүмүүсээс хүлцэл өчьё. Сорри, гайз… Өнөө маргаашгүй и-мэйл илгээмц. 2-рт, удахгүй төрсөн өдөр нь болох гэж байгаа Мандадаа төрсөн өдрийн мэнд хүргэе \юмыг яаж мэдэхэв, мартчихвал баларлаа шт\.

Энэ хуудсын загвар хоёр жилийн туршид ер өөрчлөгдөөгүйг өчигдөр гэв гэнэт ухаарч, учиргүй шинэ template хайж баахан дэмий тэнэв. Энэ дээд талын нөхөр дэндүү улбар шар л болохоос биш дажгүй байгаа биз? Бусдаар бол хуучин загвараас нэг их ялгагдаад байх зүйлгүй л дээ, ганц хоёр шинэ option л нэмэгдсэн байх. Жишээ нь, сэтгэгдэл үлдээх цонхны доор “Notify me of followup comments via e-mail” гэсэн сонголт байгаа – үүнийг чагтлавал тухайн бичлэгт шинэ сэтгэгдэл бичигдэхэд чамд и-мэйл явуулна гэсэн үг. Мөн шинэ сэтгэгдэл гардаг баруун талын цэсийн загвар өөр болсон байгаа – шинээр сэтгэгдэл бичигдсэн сэдвүүдийн линкийн ард сэтгэгдэл үлдээсэн хүмүүсийн нэр гардаг болсон. Жишээ нь,

Economic models explained with cows  14
bwayboyny, bwayboyny, amgalan, jamuha, Barchen […] гэж байна… “Economic models explained with cows” хэмээх сэдэв нийт 14 сэтгэгдэлтэй бөгөөд хамгийн сүүлд bwayboyny сэтгэгдлээ үлдээжээ. Сэтгэгдэл бичигдсэн мөч хуучрах тусам нэр нь бүдгэрэх ёстой. Гэх мэтчилэн зарим нэгэн өөрчлөлт гарсан тул feel free to explore! Мөн янзан бүрийн bug байвал хэлээрэй.

Улаанбаатарт гоё байна өө…  

A friend of mine sent me this. Mad funny.

SOCIALISM: You have 2 cows, and you give one to your neighbor.

COMMUNISM: You have 2 cows. The State takes both and gives you some milk.

FASCISM: You have 2 cows. The State takes both and sells you some milk.

NAZISM: You have 2 cows. The State takes both and shoots you.

BUREAUCRATISM: You have 2 cows. The State takes both, shoots one, milks the other, then throws the milk away…

TRADITIONAL CAPITALISM: You have two cows. You sell one and buy a bull. Your herd multiplies, and the economy grows. You sell them and retire on the income.

SURREALISM: You have two giraffes. The government requires you to take harmonica lessons

AN AMERICAN CORPORATION: You have two cows. You sell one, and force the other to produce the milk of four cows. Later, you hire a consultant to analyze why the cow has dropped dead.

SHINAWATRA VENTURE CAPITALISM: You have two cows. You sell three of them to your publicly listed company, using letters of credit opened by your brother-in-law at the bank, then execute a debt/equity swap with an associated general offer so that you get all four cows back, with a tax exemption for five cows. The milk rights of the six cows are transferred via an intermediary to a Cayman Island Company secretly owned by the majority shareholder who sells the rights to all seven cows back to your listed company. The annual report says the company owns eight cows, with an option on one more. Sell one cow, leaving you with nine cows. No balance sheet provided with the release. The public buys your bull.

THE ANDERSEN MODEL: You have two cows. You shred them.

A FRENCH CORPORATION: You have two cows. You go on strike, organize a riot, and block the roads, because you want three cows.

A JAPANESE CORPORATION: You have two cows. You redesign them so they are one-tenth the size of an ordinary cow and produce twenty times the milk. You then create a clever cow cartoon image called ‘cowkimon’ and market it worldwide.

A GERMAN CORPORATION: You have two cows. You re-engineer them so they live for 100 years, eat once a month, and milk themselves.

AN ITALIAN CORPORATION: You have two cows, but you don’t know where they are. You decide to have lunch.

A RUSSIAN CORPORATION: You have two cows. You count them and learn you have five cows. You count them again and learn you have 42 cows. You count them again and learn you have 2 cows. You stop counting cows and open another bottle of vodka.

A SWISS CORPORATION: You have 5000 cows. None of them belong to you. You charge the owners for storing them.

A CHINESE CORPORATION: You have two cows. You have 300 people milking them. You claim that you have full employment, and high bovine productivity, and arrest the newsman who reported the real situation.

AN INDIAN CORPORATION: You have two cows. You worship them.

A BRITISH CORPORATION: You have two cows. Both are mad.

AN IRAQI CORPORATION: Everyone thinks you have lots of cows. You tell them that you have none. No-one believes you, so they bomb the **** out of you and invade your country. You still have no cows, but at least now you are part of a Democracy….

A WELSH CORPORATION: You have two cows. The one on the left looks very attractive.

AN AUSTRALIAN CORPORATION: You have two cows. Business seems pretty good. You close the office and go for a few beers to celebrate.

A MONGOLIAN CORPORATION: You have two cows. Voluntarily give them to wolves to eat. After that you blame the government because they haven’t stopped you while you were giving the cows to wolves, and demand compensation for the cows. When the government refuses to compensate, you organize strikes, blocking the roads, moving your “gers” onto the Central Square and hunger strike till you get compensation for 8 cows.